Τῇ Η’ (8ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ.

Ὁμοίως καὶ διὰ τὸν Χριστόν, διὰ τὸν ὁποῖον εἶπες εἰς ὄνειδος ὅτι ἐγεννήθη ἐκ γυναικὸς καὶ τὸν ἐσταύρωσαν, θὰ σοῦ εἴπω. Ἐὰν θέλῃς νὰ ἀκούσῃς τὸ μέγα τοῦτο Μυστήριον, δός μοι καιρὸν καὶ μακροθύμησον, ἵνα σοῦ διηγηθῶ ἐπιμελέστατα». Τοὺς ἀληθεῖς τούτους τοῦ Ἁγίου λόγους λήρους ἐνόμισεν ὁ ληρώδης καὶ εἶπεν εἰς τὸν Ἅγιον ὀργιζόμενος· «Ἐκεῖνος ὅστις μετέβη εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ τοῦ ἔδωσαν τὰς κλεῖδας ἐκείνης τῆς μακαριότητος, αὐτὸς εἶναι ἄξιος νὰ ἐξηγῇ τὰ θεῖα πράγματα. Ἀλλὰ σὺ κάμε ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον σὲ προστάσσω. Προσκύνησον τοὺς θεούς. Ἄλλως γίνωσκε, ὅτι τόσας βασάνους θέλω σοῦ δώσει, ὥστε νὰ τὸ πράξῃς καὶ παρὰ τὴν θέλησίν σου». Ὁ δὲ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Ἐπειδὴ λοιπὸν δὲν θέλεις νὰ γνωρίσῃς τὸν ἀληθῆ Θεὸν καὶ γίνεσαι τυφλὸς μὲ τὴν ἐπιμονὴν καὶ τὴν ἀσέβειάν σου, σφάζε, μαγείρευε καὶ τρῶγε ἀνθρώπινα κρέατα, ἀλλ’ ἐγὼ δὲν προσκυνῶ λίθους καὶ χειροποίητα εἴδωλα, εἰμὴ μόνον τὸν Χριστὸν τὸν ἀληθῆ Θεόν, Ὃν καὶ σέβομαι».

Ταῦτα καὶ ἕτερα πλείονα λέγων ὁ Ἅγιος, ἤλεγχε τὸν δόλον τῶν εἰδώλων, ἀδόλως καὶ ἀληθέστατα. Ὅθεν ἐθυμώθη ὁ τύραννος καὶ μὴ ὑποφέρων τὴν πολλὴν καὶ εὔτολμον αὐτοῦ παρρησίαν, ἐπρόσταξεν ἕνα στρατιώτην, ὀνόματι Ἀρχέλαον, νὰ θανατώσῃ διὰ τοῦ ξίφους τὸν Ἅγιον, καθὼς ἐκεῖνος ἐπλήγωσεν αὐτὸν διὰ τοῦ ξίφους τῶν λόγων του. Ἔσπευσε λοιπὸν ὁ Ἀρχέλαος νὰ τὸν θανατώσῃ. Ἀλλ’ εὐθὺς ὡς ἤγειρε τὴν σπάθην, ὦ τοῦ θαύματος! Ἐξηράνθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ καὶ πεσὼν εἰς τὴν γῆν ἐξεψύχησεν. Ὅθεν ἐξεπλάγησαν ἅπαντες ὡς εἶδον τὸ τοιοῦτον θαυμάσιον. Ὁ δὲ ψυχοβλαβὴς Φλαβιανὸς ἐθυμώθη ἔτι σφοδρότερον κατὰ τὴν ὁμοίωσιν τοῦ ὄφεως καὶ δέσας τὸν Ἅγιον Μάρτυρα κατὰ τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας διὰ σιδήρων ἐφυλάκισεν αὐτόν. Ἀλλ’ οὗτος ὁ μακάριος καὶ οὕτω σιδηροδέσμιος δὲν ἠμέλει, διότι καὶ εἰς τὴν γῆν ἔτι κειτόμενος προσηύχετο, εὐχαριστῶν τὸν Κύριον, πρῶτον δι’ ὅλην τὴν ἀνθρωπότητα, τὴν λυτρωθεῖσαν ἀπὸ τῆς προπατορικῆς ἁμαρτίας διὰ τοῦ ἑκουσίου πάθους Του, ἔπειτα πάλιν ἐδέετο ἵνα ἀξιώσῃ αὐτὸν νὰ τελειώσῃ καλῶς τὸ μαρτύριον. Καὶ οὕτως, ὦ τοῦ θαύματος! ἤκουσε φωνήν, ἥτις ἐνισχύουσα αὐτὸν παρεκίνει καὶ ἐνδυνάμωνε πρὸς τὸ μαρτύριον.