Ἀφοῦ ἐβαπτίσθησαν ὡδήγησε πάντας αὐτοὺς ὁ θεῖος Προκόπιος εἰς τὴν φυλακὴν καὶ ἐδίδασκεν ὅλην τὴν νύκτα ὅσα τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἐφώτιζεν αὐτόν, ταῦτα λέγων· «Ἀδελφοί, γινώσκετε καλὰ τίνος βασιλέως ἐγένεσθε στρατιῶται καὶ ποίας συνθήκας ὡμολογήσατε. Φροντίσατε λοιπὸν νὰ φυλάξετε ἀληθινὴν τὴν ὁμολογίαν σας καὶ νὰ μὴ νικηθῆτε ἀπὸ ὅσα δύνανται νὰ εὐφράνουν ἢ νὰ λυπήσουν. Ἀλλὰ νὰ προτιμᾶτε τὴν φιλίαν τοῦ Θεοῦ ὑπὲρ ἅπαντα, συλλογιζόμενοι ὅτι πάντα ταῦτα τὰ πρόσκαιρα βασανιστήρια, συγκρινόμενα μὲ τὰ μέλλοντα ἀγαθά, λογίζονται ὡς μῦθοι. Τοῦτο τὸ πῦρ κρατεῖ μίαν ὥραν, ἀλλὰ τὸ τῆς γεέννης εἶναι ἄσβεστον καὶ αἰώνιον. Ὁμοίως καὶ τὰ χαρμόσυνα τοῦ κόσμου τούτου, συγκρινόμενα πρὸς τὰ αἰώνια τοῦ Παραδείσου, εἶναι ὡς ὄνειρα. Διότι ἄλλο τίποτε δὲν εἶναι ἀρκετὸν νὰ εὐφράνῃ τὴν ψυχήν, εἰμὴ μόνος ὁ Θεός, τοῦ ὁποίου τὸ κάλλος εἶναι ἄρρητον καὶ ἡ δόξα ἀνεκδιήγητος. Καὶ ὡς Πανάγαθος δωρίζει εἰς ἐκείνους, οἵτινες ἀγαποῦν Αὐτόν, μεγάλην μακαριότητα καὶ τόσην ἀπόλαυσιν, ὅσην νὰ ἐννοήσῃ δὲν δύναται ἀνθρώπινος νοῦς».
Ταῦτα καὶ ἕτερα λέγων ὁ Ἅγιος, ἔθελγε τὰς καρδίας τῶν ἀκουόντων. Διότι ἦτο χαρίεις κατὰ τὴν ὄψιν, ἔμπειρος εἰς τὴν διδαχὴν καὶ γλυκύτατος εἰς τὸν λόγον. Ὅταν δὲ ἐξημέρωσεν, ὁ τύραννος ἔστειλεν ἀνθρώπους διὰ νὰ φέρουν τὸν Ἅγιον καὶ τοὺς στρατιώτας εἰς τὸ κριτήριον. Ὡς δὲ τοῦτο ἐγένετο, εἶπε πρὸς αὐτοὺς μὲ βλέμμα ἄγριον.
«Μετενοήσατε διὰ τὴν χθεσινὴν πλάνην, εἰς τὴν ὁποίαν σᾶς ἔρριψεν οὗτος ὁ κατάρατος;». Οἱ δὲ στρατιῶται, θέλοντες νὰ δείξουν ὅτι ὁ Ἅγιος δὲν ἔρριψε τὸν λόγον εἰς τοὺς λίθους οὔτε εἰς τὰς ἀκάνθας, ἀλλ᾽ εἰς γῆν καλήν, ἀπεκρίθησαν· «Ποίαν ὠφέλειαν νὰ λάβωμεν ἀπὸ τοιούτους θεούς, οἵτινες οὐδὲ τοὺς ἑαυτούς των δὲν ἠδυνήθησαν νὰ σώσουν, ἀλλὰ κατεκρήμνισεν αὐτοὺς ἕνας δεσμώτης καὶ ἠφανίσθησαν;». Τίς λοιπὸν ἐξ ὅσων ἔχουσι γνῶσιν θέλει δεχθῆ ποτὲ νὰ ἀρνηθῇ τὸν ἀληθῆ Θεόν, τὸν ποιήσαντα τὸν κόσμον ὅλον καὶ νὰ προσκυνήσῃ κωφοὺς καὶ ἀδυνάτους θεούς;». Ταῦτα ἀκούσας, πολὺ ἐθυμώθη ὁ τύραννος καὶ προστάσσει εὐθὺς τοὺς δημίους νὰ ἀποκεφαλίσουν πάντας πρὸ τῶν ὀμμάτων τοῦ Μάρτυρος, τὸν ὁποῖον εἶχον δεδεμένον μὲ βαρύτατα σίδηρα. Ὅστις, βλέπων τοὺς Ἁγίους νὰ τρέχωσι πρὸς τὴν σφαγὴν πρόθυμοι, προσηυχήθη ὑπὲρ αὐτῶν ἵνα ὁ Κύριος συναριθμήσῃ τούτους μετὰ τῶν ἄλλων Αὐτοῦ Μαρτύρων. Καὶ τότε ἦλθε φωνὴ ἐξ οὐρανοῦ λέγουσα· «Ἐπήκουσεν ὁ Θεὸς τῆς δεήσεώς Σου, Προκόπιε».