Τῇ Ι’ (10ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΜΗΝΑ τοῦ Καλλικελάδου, ΕΡΜΟΓΕΝΟΥΣ καὶ ΕΥΓΡΑΦΟΥ.

Ἔπειτα λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ Δεσπότης· «Πρόσεχε, ὦ Μηνᾶ, διότι ἐγώ εἰμι Ἰησοῦς ὁ Χριστός, διὰ τὸν ὁποῖον ἔπαθες τόσα βάσανα καὶ δέν σε ἐγκατέλειψα πρότερον, οὔτε ἐμάκρυνα ἀπὸ σοῦ, ἀλλ’ ἀνέμενον νὰ φανερωθῇ ἐνώπιον τῶν ἀρχῶν καὶ τῶν ἐξουσιῶν ἡ ἀγάπη τὴν ὁποίαν ἔχεις πρὸς ἐμέ, διὰ νὰ τὴν γνωρίσουν ἄνθρωποι καὶ δαίμονες, νὰ θαυμάσωσιν. Ἐπειδὴ λοιπὸν ἡ πρὸς ἐμὲ ἀγάπη σου ἔγινε πλέον φανερά, ἀπὸ τώρα καὶ εἰς τὸ ἑξῆς θὰ εἶμαι μετὰ σοῦ καὶ φανερὰ θὰ σὲ βοηθῶ. Γνώριζε δὲ καὶ τοῦτο, ὅτι αὔριον θέλει γίνει ἱκέτης σου ὁ ἔπαρχος Ἑρμογένης, ὅστις ἐχθρεύεται τόσον τὸ ὄνομά μου καὶ εἰς ὀλίγας ἡμέρας θέλει γίνει συναθλητής σου καὶ αὐτὸς καὶ θὰ μαρτυρήσῃ δι’ ἐμέ, διότι εἶναι ἀνάξιον τῆς φιλανθρωπίας μου νὰ παραδράμω τὴν χρηστότητα αὐτοῦ, ἐπειδὴ ἔχει μεγάλην συμπάθειαν πρὸς τοὺς πένητας καὶ φυλάττει σωφροσύνην, χωρὶς νὰ ἔχῃ ἀκόμη διδαχθῆ τὸ Εὐαγγέλιον καὶ τοὺς νόμους μου».

Ταῦτα εἰπὼν ὁ Σωτήρ, ἐνεφύσησεν εἰς αὐτὸν Πνεῦμα ἅγιον καὶ τὸν ἀφῆκε πλήρη εὐφροσύνης καὶ ἀγαλλιάσεως. Ὁ δὲ ἔπαρχος, ἐπειδὴ καὶ αὐτὸς ἦτο ἄνθρωπος γλυκύς τε καὶ φρόνιμος καὶ ἐγνώριζε τὸν μακάριον Μηνᾶν, ὅτι ἦτο σοφὸς καὶ περιφανὴς τὴν ψυχήν, ἀκόμη δὲ ὅτι ἦσαν καὶ ἀπὸ τὴν αὐτὴν πατρίδα, ἔξυπνος γενόμενος τὸ μεσονύκτιον καὶ ἐλευθερωθεὶς ἀπὸ τὸν θυμόν, ὁ ὁποῖος τὸν ἐσκότιζε πρότερον, διελογίζετο ὁποίας τιμωρίας ἔδωκε τοῦ Ἁγίου καὶ πόσην ὑπομονὴν ἔδειξεν ἐκεῖνος μὴ πράξας ἢ εἰπὼν ἀγενές τι καὶ ἄπρεπον καὶ ὅτι ἀπωλέσθη τοιοῦτος σοφώτατος ἄνθρωπος, ὅμοιος τοῦ ὁποίου δὲν ἦτο ἄλλος εἰς τὴν σοφίαν καὶ τὰς γνώσεις. Ταῦτα διελογίζετο, διότι ἐνόμιζεν ὅτι ὁ Ἅγιος ἀπέθανεν ἀπὸ τὰς πολλὰς τιμωρίας. Ὅθεν κατέκρινε τὸν ἑαυτόν του ὅτι δὲν τὸν ἐκολάκευε, ὥστε νὰ ἔχῃ τοιοῦτον ἄνθρωπον σύντροφον. Ταῦτα ὁ ἔπαρχος διαλογιζόμενος ἐδάκρυε μετανοῶν δι’ ὅσα ἐτέλεσε πρότερον. Πλὴν ἐπειδὴ τὰ γενόμενα οὐκ ἀπογίνονται, ἔκρινε καλὸν νὰ τιμήσῃ κἄν τὸν λείψανόν του κατὰ τὸ πρέπον, νὰ τὸ ἐνταφιάσῃ δηλαδὴ μὲ δόξαν πολλὴν καὶ οὕτω νὰ ἀποκαταστήσῃ κατὰ τὸ δυνατὸν τὸν ἐξευτελισμόν, τὸν ὁποῖον τοῦ ἔκαμεν.

Ὅταν λοιπὸν ἐξημέρωσε, προσέταξεν ὁ ἔπαρχος νὰ συναχθῇ ὅλη ἡ πόλις εἰς τὸ θέατρον καὶ νὰ φέρουν ἐντίμως τὸ σῶμα τοῦ Μάρτυρος. Εἰσελθόντες δὲ οἱ ἀπεσταλμένοι εἰς τὴν φυλακήν, εἶδον θαῦμα φρικτὸν καὶ ἐξαίσιον. Εἶδον φῶς καὶ λάμψιν ἀμέτρητον καὶ δύο ἄνδρας ὡραίους τὴν ὄψιν φέροντας ὅπλα καὶ φυλάσσοντας τὸν Μάρτυρα,


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἐν ἄλλοις γράφεται Μαξιμιανοῦ, ἡ διαφορὰ ὅμως αὕτη ἐξηγεῖται ἐκ τοῦ γεγονότος ὅτι κατὰ τὴν αὐτὴν ἐποχὴν ἐβασίλευε καὶ ὁ Μαξιμιανὸς καὶ ἄλλοι τινὲς ὡς ἐν συνεχείᾳ ἀναφέρομεν.

[2] Περὶ τῶν τότε βασιλευσάντων βλέπε λεπτομερέστερον ἐν τῷ βίῳ τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου, ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ καʹ (21ῃ) τοῦ μηνὸς Μαΐου.

[3] Ἕδρα τοῦ Μαξιμίνου ὑπῆρχε τότε ἡ Ἀντιόχεια, ἐνῷ τοῦ Γαλερίου Μαξιμιανοῦ ἦτο ἡ Θεσσαλονίκη, ὡς ἀνωτέρω ἀναφέρομεν.

[4] Ἐτελεύτησε δὲ ὁ Μαξιμῖνος, ἐκεῖ εἰς τὴν Ταρσὸν τῆς Κιλικίας, μετὰ τὴν ἧτταν του ἀπὸ τὸν Λικίνιον κατὰ τὴν ἐν Περίνθῳ τῆς Θρᾴκης μάχην τοῦ ἔτους 313, δικαίαν λαβὼν ἀνταμοιβὴν τῆς κακίας του. Βλέπε σχετικῶς καὶ ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ἐν τῷ βίῳ τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης, τῇ καʹ (21ῃ) τοῦ μηνὸς Μαΐου.

[5] Τὰ ἅγια ταῦτα Λείψανα εὑρέθησαν εἰς τὴν θέσιν αὐτὴν μετὰ παρέλευσιν τετρακοσίων ἐτῶν. (Βλέπε τὰ περὶ τῆς εὑρέσεως ταύτης εἰς τὴν ιζʹ (17ην) Φεβρουαρίου, ὅτε ἑορτάζεται ἡ μνήμη αὐτῆς, ἐν τόμῳ Βʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).