Τῇ Α’ (1ῃ) τοῦ μηνὸς ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ μνήμη τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος ΤΡΥΦΩΝΟΣ καὶ Προεόρτια τῆς ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ.

Ὅθεν λαβόντες αὐτὸν ἀγαλλόμενοι τὸν ἐπῆγαν εἰς τὸν ἔπαρχον Πομπηιανόν, ἀναβιβάσαντες δὲ αὐτὸν εἰς ἵππον βασιλικὸν τὸν ἐπῆραν ἐντίμως τρέχοντες πρὸς τὴν Ρώμην· ἦτο δὲ τότε ὁ Ἅγιος ἐτῶν δεκαεπτά.

Ὅταν ἐπλησίαζαν εἰς τὰ ὅρια τῆς περιφήμου Ρώμης, τρεῖς ἡμέρας πρὶν νὰ φθάσωσιν εἰς τὴν πόλιν, ἐγνώρισεν ὁ μυσαρὸς δαίμων τὸν ἐρχομὸν τοῦ Τρύφωνος καὶ ἐβασάνισε τὴν κόρην περισσότερον· ἔπειτα ἔδειχνεν ὅτι ὠδύρετο, λέγων· «Οὐαί μοι, δὲν μὲ ἀφήνει πλέον ὁ Τρύφων νὰ κατοικῶ ἐδῶ εἰς τὸ οἰκητήριον τοῦτο, ἀλλὰ μὲ ἐκδιώκει ἀπ’ αὐτοῦ· ἄλλαι τρεῖς ἡμέραι μόνον ὑπολείπονται καὶ ἔρχεται ὁ Τρύφων, ὅστις ἔχει ἐξουσίαν κατεπάνω μας». Ταῦτα λέγων κατεσπάραξε τὴν κόρην καὶ ἔπειτα ἔφυγε, διότι δὲν ἠδύνατο νὰ ἀντικρύσῃ κἂν κατὰ πρόσωπον τὸν Ἅγιον Τρύφωνα. Τὴν τρίτην ἡμέραν ἔφθασεν ὁ Ἅγιος, ὁ δὲ βασιλεὺς τὸν ὑπεδέχθη ἀσμένως καὶ πολλὰ τὸν ἐτίμησεν ὡς θεραπευτὴν τῆς θυγατρός του. Διὰ νὰ βεβαιωθῇ ὅμως καλλίτερον τὴν ἀλήθειαν, παρεκάλεσε τὸν Ἅγιον νὰ τοῦ δείξῃ ὀφθαλμοφανῶς τὸν δαίμονα διὰ νὰ τὸν ἐρωτήσῃ, διατὶ εἰσῆλθεν εἰς τὴν κόρην καὶ δι’ ἄλλα τινὰ ζητήματα. Τότε ὁ Ἅγιος ἐνήστευσεν ἓξ ἡμέρας καὶ προσηύχετο εἰς τὸν Θεὸν νὰ τοῦ δώσῃ εἰς τοῦτο βοήθειαν· κατὰ δὲ τὴν ἑβδόμην ἡμέραν εἶδεν ὀπτασίαν θαυμασίαν τὸ μεσονύκτιον, τοῦ ἔδωκε δὲ ὁ Θεὸς καὶ ἐξουσίαν πλουσίαν κατὰ δαιμόνων, ὑπὲρ τὴν προτέραν.

Τὸ πρωΐ, ὅταν ἐξημέρωσε, συνήχθησαν ὅλοι οἱ κάτοικοι τῆς πόλεως εἰς τὸ θέατρον καθὼς καὶ ὁ βασιλεὺς μὲ τοὺς δορυφόρους καὶ πάντας τοὺς μεγιστᾶνας καὶ ἄρχοντας, ἐπιθυμοῦντες νὰ ἴδωσι τοιοῦτον ἐξαίσιον θαυματούργημα· ὁ δὲ θεῖος Τρύφων, ἔμπλεως ἀπὸ Πνεῦμα Ἅγιον, ἔχων πίστιν εἰς τὸν Θεόν, ἐκάλεσε τὸν δαίμονα, ὡσὰν νὰ τὸν ἔβλεπε μὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς ψυχῆς παριστάμενον καὶ τοῦ λέγει· «Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ σὲ προστάσσω νὰ φανῇς ἐδῶ ἔμπροσθέν μας, νὰ ἴδωμεν ὅλοι τὴν ἀσχημοσύνην καὶ ἀσθένειάν σου». Τότε παρευθὺς ἐφάνη κύων μαῦρος καὶ ἄσχημος, τοῦ ὁποίου οἱ ὀφθαλμοὶ ἦσαν ὡς πῦρ καὶ φλόγα, ἔκλινε δὲ τὴν κεφαλὴν πρὸς τὴν γῆν. Τότε τοῦ λέγει ὁ Ἅγιος· «Εἰπέ μας, κατάρατε, τὶς σὲ προσέταξε νὰ εἰσέλθῃς εἰς τὴν κόρην ταύτην καὶ πῶς τολμᾷς καὶ δύνασαι, ἀδύνατε, ζοφωδέστατε καὶ ἄτιμε, τὰ ἀτιμάζῃς τὸ τίμιον πλάσμα τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ βασανίζῃς τοὺς ἀνθρώπους, μισάνθρωπε;». Τότε ὁ δαίμων, ὡς νὰ τὸν ἐπλήγωσαν ὡς βέλη οἱ λόγοι τοῦ Τρύφωνος, ἀπεκρίθη μὲ δυσκολίαν, λέγων· «Ὁ πατήρ μου, ὅστις εἶναι πάντων τῶν κακῶν αἴτιος καὶ λέγεται Σατανᾶς, μὲ ἔστειλε νὰ τὴν βασανίσω». Τοῦ λέγει πάλιν ὁ Ἅγιος· «Καὶ ποίαν ἐξουσίαν ἔχετε, σεῖς, ἀρχηγοὶ καὶ εὑρεταὶ τῆς κακίας, εἰς τὰ πλάσματα τοῦ Θεοῦ;».


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὸν Ἑλληνικὸν Βίον τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Τρύφωνος συνέγραψεν ὁ Μεταφραστὴς Συμεών, οὗ ἡ ἀρχή· «Τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ». Οὗτος σῴζεται ἐν τῇ Μονῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις. Τοῦτον μετενεγκὼν εἰς τὴν ἁπλῆν Ἑλληνικὴν Ἀγάπιος ὁ Κρὴς ἐξέδωκε τύποις εἰς τὸν «Νέον Παράδεισον», ἐξ οὗ παραληφθεὶς παρατίθεται ἐνταῦθα διεσκευασμένος κατὰ τὴν φράσιν. Ἐν δὲ τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ σῴζεται καὶ ἕτερος, οὗ ἡ ἀρχή· «Ὁ Βίος τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Τρύφωνος». Συμπλήρωσιν τῆς Ἀκολουθίας αὐτοῦ μετὰ νέου Κανόνος ἐφιλοπόνησεν ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ὅστις συνέθεσε καὶ Ἐγκώμιον εἰς αὐτὸν καὶ Παρακλητικὸν Κανόνα, εἰς τὴν Ἁγίαν αὐτοῦ Κάραν καὶ εὐχὴν ἱκετήριον, ἥτις λέγεται ὅταν συμβῇ βλάβη εἰς τοὺς ἀγροὺς καὶ τοὺς κήπους ὑπὸ ἀκρίδων καὶ ἑρπετῶν· ὅλα δὲ ταῦτα εὑρίσκονται ἐν τῷ Κοινοβίῳ τοῦ Ξενοφῶντος. Συμπλήρωσιν τῆς Ἀκολουθίας αὐτοῦ ἐποίησε καὶ ὁ Πατὴρ Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, ἥτις ἐξεδόθη ὑπὸ Σ. Σχοινᾶ ἐν Βόλῳ τῷ 1957. Περὶ δὲ τῆς Λαμψάκου βλέπε εἰς τὴν (7ην) Φεβρουαρίου, ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 171.

[2] Ὁ Αὔγουστος Καῖσαρ (Ὀκταβιανός, Γάϊος, Ἰούλιος, Νέπως), ἀνεκηρύχθη ἐν ἔτει 27 π.Χ. πρῶτος αὐτοκράτωρ τῆς Ρώμης μετὰ τὴν μακρὰν (509-30 π.Χ.) Δημοκρατίαν αὐτῆς. Ἀπέθανεν ἐν ἔτει 14 μ.Χ. Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τούτου ἐγεννήθη ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.

[3] Εἰς τὴν Ρωμαϊκὴν ἱστορίαν τρεῖς αὐτοκράτορες ἀναφέρονται φέροντες τὸ ὄνομαΓορδιανός. Ἐκ τούτων ὁ Α’ ἀνακηρυχθεὶς αὐτοκράτωρ ἐν ἔτει 238 ὀγδοηκοντούτης τὴν ἡλικίαν, ἐβασίλευσεν ἓξ μόνον ἑβδομάδας. Ὁ Β’, υἱὸς τοῦ προηγουμένου, προσληφθεὶς ὑπὸ τοῦ πατρός του ὡς συνάρχων, ἐφονεύθη μαχόμενος κατὰ τῶν ἀντιπάλων του, πρὸ τῆς Καρχηδόνος, ὅτε καὶ ὁ πατήρ του ἀπηγχονίσθη. Ὁ Γ’, ἔγγονος τοῦ Α’, ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ κατὰ τὸ αὐτὸ ἔτος 238 δεκαπενταετὴς τὴν ἡλικίαν, ἐβασίλευσε δὲ μέχρι τοῦ ἔτους 244, ὅτε καὶ ἐδολοφονήθη ὑπὸ Φιλίππου τοῦ Ἄραβος, ὅστις καὶ τὸν διεδέχθη εἰς τὸν θρόνον (244-249). Ὁ ἐνταῦθα ἀναφερόμενος Γορδιανὸς φαίνεται νὰ εἶναι ὁ Α’.

[4] «Οὐαὶ οἱ λέγοντες τὸ πονηρὸν καλὸν καὶ τὸ καλὸν πονηρόν, οἱ τιθέντες τὸ σκότος φῶς, καὶ τὸ φῶς σκότος, οἱ τιθέντες τὸ πικρὸν γλυκύ, καὶ τὸ γλυκὺ πικρόν» (Ἡσ. ε’ 20).

[5] Δορκὰς· κοινῶς ζαρκάδι, τῆς οἰκογενείας τῶν ἐλαφιδῶν, παροιμιώδης διὰ τὴν ταχυποδίαν της, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ καὶ τὸ μοναδικὸν ὅπλον της.