«Θωμᾶς δέ, εἷς ἐκ τῶν δώδεκα, ὁ λεγόμενος Δίδυμος, οὐκ ἦν μετ’ αὐτῶν, ὅτε ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς» (Ἰωάν. κ’ 24).

Δώδεκα Ἀποστόλους ἐποίησεν ὁ Κύριος (Μάρκ. γ’ 14), ἀλλ’ ὁ Ἰούδας μετὰ τὴν προδοσίαν ἐξέπεσε τοῦ ἀποστολικοῦ ἀξιώματος. Ὅθεν ἕνδεκα μόνον ἦσαν οἱ Ἀπόστολοι, ὅτε ὁ Χριστὸς ἐκ νεκρῶν ἀνέστη· ἀλλ’ ὁ Εὐάγγελιστὴς εἶπεν «εἷς ἐκ τῶν δώδεκα», καὶ οὐχὶ ἐκ τῶν ἕνδεκα, τὸν πρῶτον ἀριθμὸν τῶν Ἀποστόλων μνημονεύσας, ὃν ὕστερον διὰ τοῦ Ματθίου ἀνεπλήρωσαν οἱ Ἀπόστολοι. Τὸ δὲ «ὁ λεγόμενος» ἀντὶ τοῦ ὁ μεθερμηνευόμενος εἶπε. Διότι τὸ ὄνομα Θωμᾶς εἶναι Χαλδαϊκὸν ἀπὸ τοῦ Ἑβραϊκοῦ Θεὸμ γενόμενον (ὅρα τὸν Ζεγέρ. ἐν τῷ 6ῳ τόμ. τῶν καλουμ. Ἱερ. Κριτικ.), εἰς δὲ τὴν Ἑλληνικὴν γλῶσσαν δίδυμος ἑρμηνεύεται. Εὐλόγως δὲ τὴν λέξιν μεθηρμήνευσεν ὁ θεόπνευστος διδάσκαλος, ἵνα διδάξῃ ὅτι καὶ τὸ ὄνομα τοῦ Ἀποστόλου, ἤτοι τὸ Θωμᾶς, ἐμφαίνει ὅτι διστακτικὸς ἦτο κατὰ τὴν γνώμην καὶ δυσκολόπιστος. Διὰ τί δὲ οὐχ εὑρέθη ὁ Θωμᾶς, ὅτε πρὸς τοὺς Μαθητὰς ἦλθεν ὁ Θεάνθρωπος; Οἰκονομικῶς, πρὸς περισσοτέραν πίστωσιν τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Καὶ σιωπᾷ μὲν ὁ Εὐαγγελιστὴς τὸ ποῦ τότε διέτριβεν ὁ Θωμᾶς, ἀλλ’ ἐπειδὴ εἰς τὸν καιρὸν τοῦ σωτηρίου Πάθους πάντες οἱ Μαθηταὶ ἔφυγον καὶ διεσκορπίσθησαν, πολλὰ πιθανὸν φαίνεται ὅτι αὐτός, χωρισθεὶς τότε τῶν Ἀποστόλων, εὑρίσκετο ἔτι εἰς τὸν τόπον ὅπου ἐκρύβη.

Ἄλλη δὲ ἀπορία γεννᾶται ἐκ τῆς τοῦ Θωμᾶ ἀπουσίας, πῶς δηλαδὴ αὐτὸς μετέλαβε τῆς Χάριτος τοῦ Παναγίου Πνεύματος, μὴ εὑρεθεὶς μετὰ τῶν ἄλλων Μαθητῶν, ὅτε ὁ Κύριος ἐνεφύσησε καὶ εἶπε· «Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον». Λύει τὴν ἀπορίαν ταύτην ὁ τύπος τοῦ πράγματος. Ἐκλέγει ὁ Μωϋσῆς διὰ προσταγῆς τοῦ Θεοῦ ἑβδομήκοντα πρεσβυτέρους, καὶ γράφει τὰ ὀνόματα αὐτῶν, ἵνα λάβωσι χάριν παρὰ Θεοῦ. Αὐτοὶ πάντες περιμένουσι τὴν χάριν, κύκλῳ τῆς Σκηνῆς ἱστάμενοι. Δύο μόνοι, ὁ Ἑλδὰδ καὶ Μωδάδ, δὲν ἦλθον εἰς τὴν Σκηνήν, ἀλλ’ ἔμειναν ἐν τῇ παρεμβολῇ. Καταβαίνει ὁ Θεὸς ἐν νεφέλῃ εἰς τὴν Σκηνήν, καὶ δίδωσι τὴν χάριν οὐχὶ μόνον εἰς τοὺς παρεστηκότας ἐν τῇ Σκηνῇ, ἑξήκοντα ὀκτὼ πρεσβυτέρους, ἀλλὰ καὶ εἰς τοὺς δύο ἀπόντας, εἰς τὸν Ἑλδὰδ δηλαδὴ καὶ τὸν Μωδάδ.