Ὥστε λοιπὸν ἂς μὴ φαίνεται εἰς κανένα παράξενον καὶ φοβερόν, ὅταν ἀκούῃ ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Χριστοῦ, εἴτε τὸν οὐράνιον Παῦλον λέγοντα· «Ὃν μὲν θέλει ἐλεεῖ, ὃν δὲ θέλει σκληρήνει», ἐπειδὴ ὅσον δύσληπτον νόημα περιέχει τοῦτο τὸ ρητόν, τόσον πάλιν εἶναι καὶ εὔληπτον. «Ἡ γὰρ δικαία τοῦ Θεοῦ κρίσις ταῖς ἡμετέραις διαθέσεσιν ἐξομοιοῦται οἷά περ δὲ τὰ παρ’ ἡμῶν ᾖ, τοιαῦτα ἡμῖν ἐκ τῶν ἰδίων παρέχει». Εἶναι λόγος τοῦ Νυσσαέων φωστῆρος μεγάλου Γρηγορίου· ὅμως ὁ λόγος ἐτράπη εἰς παρέκβασιν πρὸς περισσοτέραν πληροφορίαν σας, ἀλλ’ ἐπὶ τὸ προκείμενον ἐπανέλθωμεν.

Δὲν ηὐχαριστήθη δὲ ὁ νέος οὗτος ἀσκητὴς Νεκτάριος μέχρι τούτου, μὲ μόνους τοὺς ἀγῶνας τῆς ἀσκήσεως, καθὼς τοὺς ἠκούσατε· ἀλλ᾽ ἀφοῦ ἔπιεν ἅπαξ τὸ θεῖον νέκταρ ἐκ τῶν πηγῶν τοῦ σωτηρίου νάματος, ἐνθουσιῶν εἰς τὸ ἑξῆς πλέον, ἔκλαιε καὶ ἐδέετο: «Βασιλεῦ δίκαιε, οἰκτίρμον καὶ πολυέλεε! σπλαγχνίσθητί με τὸν ἀχρεῖον δοῦλόν σου· πλάσμα σου εἶμαι· κληρονομία σου εἶναι ἡ ψυχή μου. Ἐνίσχυσον καὶ ἐνδυνάμωσον τοῦτο τὸ ἐξ ἀγνοίας μου μολυνθὲν σῶμά μου, νὰ καθαρισθῇ μὲ τὴν χύσιν τῶν αἱμάτων μου καὶ καθὼς σὲ ἠρνήθην ἀνοήτως, οὕτω πάλιν ἀξίωσόν με νὰ σὲ κηρύξω λαμπρῶς Θεὸν ἀληθέστατον ἐνώπιον τῶν ἀθέων Ἀγαρηνῶν, Χριστέ μου γλυκύτατε, διὰ προστασίας τῆς Παναχράντου σου Μητρός, τῆς μόνης ἐλπίδος μου». Οὕτως ἐδέετο καθ’ ἑκάστην ὥραν μὲ θερμότατα καὶ ἄφθονα δάκρυα. Ἐφάνη δὲ ἡ μεγάλη κατάνυξις καὶ συντριβὴ τῆς καρδίας του, ὅτι ἔγινε μὲ τὴν συνέχειαν τοῦ ὀλίγου καιροῦ τῆς ἀσκήσεώς του ὡς μία φλόγα ἄσβεστος, ἥτις κατέκαιε τὴν ψυχήν του, βιάζουσα αὐτὸν νὰ τρέξῃ ὅσον τάχιστα, ὡς διψῶσα ἔλαφος εἰς τὰς πηγὰς τῶν μαρτυρικῶν ὑδάτων· ἐφανέρωσε δὲ εἰς τὸν ὁσιώτατον Χατζῆ Στέφανον τὸν ὑπερζέοντα πόθον του. Ὁ δὲ εὐλογημένος οὖτος ἀνὴρ τὸν ἐμποδίζει ἀποβλέπων εἰς τὴν τρυφερὰν ἡλικίαν του, ἀλλ’ ὁ θεῖος νέος δὲν καταπείθεται καὶ λέγει· «Εἶναι ἀδύνατον, Γέροντα, νὰ ἐμποδισθῶ. Φλογίζεται ἡ καρδία μου καὶ σπεύδω νὰ χύσω τὸ αἷμά μου, μὲ ὅσα εἶναι δυνατὸν διάφορα κολαστήρια, ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος τοῦ γλυκυτάτου μου Δεσπότου, Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸν ὁποῖον ἠρνήθην ὁ ταλαίπωρος».

Τὸν παραλαμβάνει τότε ὁ χριστομίμητος Στέφανος, τὸν πηγαίνει εἰς διαφόρους πνευματικούς, ἀλλὰ καὶ ἐκεῖνοι ὁμοίως τὸν ἐμποδίζουν, προβάλλοντες μυρία ὅσα, φοβούμενοι οἱ ἱερώτατοι ἄνδρες τὸ ἄδηλον τῆς τοῦ μαρτυρίου ἐκβάσεως διὰ τὴν νεότητά του·